NIEUW! Lees ook de Geschiedenis van de Dapperbuurt!
Op 25 juli 1903 wordt op Celebesstraat 24 de 27-jarige Geertruida Jongsma vermoord met een zogenaamd ‘schoenmakersmes’. De moord is gepleegd door de 19-jarige inwonende broer van de echtgenoot van mevrouw Jongsma, schoenmaker Luie van der Laan. De politie, rechercheurs Vierkant en Van der Bult van politiebureau Muiderpoort, worden gealarmeerd door de zuster van Gertruida (werkzaam als dienstbode in Den Haag) en kunnen zich toegang tot de woning verschaffen via de naastgelegen melksalon van de heer Offermeijer, waar zij in de keuken een stoffelijk overschot aantreffen.
Uit sporen van de worsteling – er zijn in totaal 17 messteken gegeven – blijkt dat de 1 m 65 lange dader (tenger, klein blond kneveltje, geen baard) mogelijk oneerbare bedoelingen op het oog had, alvorens hij het slachtoffer de hals afsneed. Ook zijn kostbaarheden en geld verdwenen. Luie staat ongunstig bekend in de buurt, omdat hij al op 13-jarige leeftijd in een bos te Groningen een kameraadje vermoord had en daarvoor een straf van zeven jaar in de gevangenis in ‘s-Hertogenbosch moest ondergaan. Na vervroegd te zijn vrijgelaten wegens goed gedrag, werd hij door zijn broer, schoenmaker Hendrik van der Laan, in huis aan de Celebesstraat opgenomen om hem op die manier op het goede pad te houden. Zijn vrouw (uit de Staatsliedenbuurt afkomstig) had hier wat bezwaren tegen, zodat hierover soms wat onenigheden tussen de echtelieden bestonden. Ook had Luie een uitgekiende manier van sarren, waardoor het – volgens verklaringen van buurtbewoners – wel eens voorkwam dat het toekomstige slachtoffer hem een blauw oog sloeg.
Na zijn daad is Luie – net als zijn broer uit Uithuizen (Groningen) afkomstig – met de noorderzon vertrokken; men vermoedt dat hij zich in Rotterdam bevindt waar hij zijn diensten aan schoenmakers aanbiedt. Er gaat een opsporingsbevel uit.
Geertruida Jongsma wordt op 31 juli 1903 vanuit het Wilhelmina Gasthuis begraven op kerkhof Vredenhof aan de Haarlemmerweg. Diezelfde avond geeft Luie, die enige dagen door Nederland en België heeft gezworven, zich plotseling aan bij een op de Lijnbaansgracht surveillerende politieagent. Hij bekent de moord, maar heeft geen enkele verklaring voor zijn daad. Hij doet het voorkomen alsof zijn geestesvermogens gekrenkt zijn. De verdachte verklaart dat hij op zaterdagmiddag omstreeks 17 uur plotseling een onbedwingbare neiging kreeg zijn schoonzuster te vermoorden. Hij had haar aangegrepen en met het schoenmakersmes twee sneden in de hals aangebracht. Het slachtoffer was gillend naar achteren gelopen om te ontvluchten via de veranda, maar de dader had haar weer naar binnen getrokken en haar voor dood in de gang achtergelaten, waarna hij – zich gewassen hebbend – was vertrokken met medeneming van enige bezittingen. Luie geeft aan al langere tijd een enorme drang tot moorden te hebben gehad en wenst een levenslange gevangenisstraf te krijgen.
Bij de rechtzitting in februari 1904 wordt de verdachte gedegenereerd, maar niet krankzinnig verklaard. De gevangene blijkt in twee schriften zijn levensgeschiedenis te hebben opgeschreven, waarin hij onder andere zegt zich diverse malen van kant te hebben willen maken onder het motto: “hoe eer iemand dood is, hoe beter het is”. Door de openbare aanklager wordt moord met voorbedachte rade ten laste gelegd en levenslang geeist.
De verdachte blijkt in gevangenschap verklaard te hebben op zaterdagmiddag een onbedwingbare neiging gehad te hebben zijn schoonzuster met oneerbare bedoelingen aan te grijpen. Nadat deze de toenaderingspoging had afgewezen, kwam hem in gedachte haar te moeten vermoorden. Na de moord, toen hij haar in de gang zag liggen, heeft hij haar onderkleren losgetrokken. Later was nog het denkbeeld bij hem opgekomen zich op te hangen. Verdachte houdt dit verhaal vol tijdens de rechtzitting.
Op 24 februari 1904 wordt Luie van der Laan tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. In het voorjaar van 1905 hangt hij zich op in de gevangenis in Leeuwarden.Het pand waar de moord plaatsvond is inmiddels verdwenen en vervangen door nieuwbouw.
De zaak blijft echter fascineren en vandaag, vrijdag 18 februari 2022, kreeg ik een mailtje toegestuurd waarin gewezen wordt op een Podcast gewijd aan de moord in de Celebesstraat. Politiescheikundige Co van Ledden Hulsebosch speelt hier een hoofdrol in.
Een ijsselijke geschiedenis…
Luister:
Apple
https://podcasts.apple.com/nl/podcast/moord-podcast/id1601034180?l=en
Spotify:
https://open.spotify.com/show/4Uyx1DxDtiot5mReRibBxq
Google:
https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9tb29yZHBvZGNhc3QubGlic3luLmNvbS9yc3M?sa=X&ved=0CAMQ4aUDahcKEwjYj5-22oj2AhUAAAAAHQAAAAAQAQ&hl=en-PT
De Indische Buurt in Amsterdam Oost 